به گزارش وبلاگ کاتالوگ، آینده سوپرمارکت های آنلاین در ایران

سوپرمارکت های آنلاین در حال رشد هستند. اما تنها پیشگامان این صنعت پیروز خواهند شد، اگر چابک، منظم و تظبیق پذیر باشند!

تنها به علت اینکه مردم زیادی از سوپرمارکت آنلاین خرید نمی نمایند به این معنی نیست که آن ها نمی خواهند. در واقع بسیاری از آن ها به صرفه جویی در وقت، بسیار احتیاج دارند اما به فروشگاه ها می فرایند، ساعت های زیادی را راهروهای فروشگاه ها می گذراند و در صف پرداخت منتظر می مانند. در حالیکه از خریدهای راحت از یک سوپرمارکت اینترنتی خبر ندارند!

اما راحتی همه چیز نیست. یکی از سوال هایی که همیشه فکر بازاریابان فعال در این صنعت را به خود مشغول می نماید این است که چرا مصرف نماینده از سوپرمارکت یا فروشگاه زنجیره ای سر کوچه خود خرید نکند و سوپرمارکت های آنلاین را انتخاب کند؟

مصرف نمایندگان حاضر نیستند که قیمت، کیفیت، سرعت و تنوع کالایی را قربانی صرفه جویی در وقت نمایند. این درحالی است که یک سوپرمارکت اینترنتی به سختی می تواند همه ویژگی های قیمت به صرفه، کیفیت سرویس ایده آل، سرعت تحویل بالا و تنوع کالایی را همگی باهم داشته باشند. همانطور که در فروشگاه های زنجیره ای فیزیکی نیز میبینیم، استراتژی آن ها عمدتا یا همیشه تخفیف با تنوع کالایی کم یا تنوع کالایی بالا با تخفیف کم و کالاهای لوکس تر است. در صنعت سوپرمارکت های اینترنتی نیز معمولا یک یا تعدادی از این مزیت های رقابتی مطرح می شوند:

تخفیف بالا و قیمت مناسب

سرعت در تحویل سفارشات و کیفیت خدمات

تنوع کالایی و کیفیت آن ها

هزینه های عملیاتی

نقاط تحت پوشش

بنابراین مزیت رقابتی برجسته در این صنعت حرف اول را می زند و هر سوپرمارکت اینترنتی که بتواند تعداد بیشتری از مزیت های بالا را کسب کند، احتمال پیروزیت بیشتری را نیز خواهد داشت. بنابر مصاحبه هایی که با مشتریان سوپرمارکت های آنلاین مختلف داشته ایم درصد زیادی از آن ها درصورتیکه یک سوپرمارکت اینترنتی در مزیت رقابتی خود، عملکرد خوبی نداشته باشد، بلافاصله سوپرمارکت آنلاین دیگری را انتخاب می نمایند که این موضوع، کار سخت سوپرمارکت های آنلاین را در رقابت با دیگر رقبا بیان می نماید.

اما در این میان راحتی خرید، ارزش پیشنهادی اصلی همه سوپرمارکت های آنلاین است. بنابراین هر عاملی که باعث عدم راحتی مشتری در خرید گردد، گارانتی از دست دادن مشتری برای همیشه است! سرعت پایین وب سایت، رابط کاربری ضعیف، عکس نامناسب و اطلاعات ناکافی محصولات از این دسته عوامل است.

همانطور که در بالا اشاره نمودم، هزینه های عملیاتی نقش بسیار مهمی را در این صنعت ایفا می نمایند. فروشگاه فیزیکی را در نظر بگیرید که در یکی از نقاط پر رفت و آمد شهر واقع شده است، مردم بدون احتیاج به تبلیغات پر هزینه ای، وارد فروشگاه می شوند، خودشان اجناسشان را جمع آوری می نمایند و با خود به منزل می برند. بدون هیچ هزینه ای!

حالا یک سوپرمارکت آنلاین را در نظر بگیرید! در ابتدا به فعالیت های مارکتینگ وسیعی احتیاج دارد تا شناسایی گردد. پس از آن که مشتریان سفارشات خود را در وبسایت ثبت کردند، چند نفر باید این سفارشات متنوع را از فروشگاه جمع آوری نمایند. سپس آن را به صندوق تحویل دهند، صندوق سفارشات را به پیک ها تحویل دهد و پیک ها، سفارشات را سالم به مشتریان تحویل دهند. (سرعت عمل و کیفیت بسیار مهم است.) حال اگر حساب و کتاب سرانگشتی داشته باشید می بینید که در مقایسه با فروشگاه های فیزیکی چند نقش تازه اضافه شده است که به تبع آن هزینه ها نیز بالا رفته است. تازه علاوه بر آن کالاهای سوپرمارکتی حاشیه سود کمتری نیز نسبت به سایر کالاها مانند گوشی های موبایل دارند. همین توضیحات کافیست که به نقش اساسی کاهش هزینه های عملیاتی در پیروزیت سوپرمارکت های آنلاین پی ببرید.

در ایران شرکت های زیادی در زمینه تجارت الکترونیک و فروشگاه های اینترنتی فعال هستند و به نمونه های پیروزی مانند دیجی کالا و بامیلو نیز می توان اشاره نمود. اما صنعت سوپرمارکت آنلاین با این دسته از فروشگاه های اینترنتی بسیار فرق دارد و فروشگاه های اینترنتی محصولات تند مصرف و زود گردش چالش های اساسی تری را پیش رو دارند. در این صنعت با اقیانوس آبی روبرو هستیم که هنوز هیچ شرکتی به سهم بزرگی از بازار دست نیافته است، مدل کسب و کار جا افتاده ای شکل نگرفته است و شرکت ها در حال آزمون و خطا هستند. در فاصله زمانی بسیار کمی رقبای تازهی اضافه می شوند و با همان سرعت نیز تعدادی از رقبا از صحنه رقابت خارج می شوند. (همین دلایل کافیست تا به آبی بودن اقیانوس سوپرمارکت های آنلاین پی ببرید!)

از مدل های کسب و کاری که در این صنعت بسیار مورد توجه هست، می توان به دو مورد زیر اشاره نمود:

تامین نمایندگان خرده فروشی (Marketplace)

انبار داری

در مدل اول، سوپرمارکت آنلاین به عنوان پلتفرمی عمل می نماید که یک زیست بوم تشکیل داده و مشتریان را به نزدیک ترین خرده فروش متصل می نماید، تا اجناس خرده فروش را به دست مشریان برساند. حال این زیست بوم ممکن است با بیزینس های حمل و نقل نیز همکاری کند تا زیست بوم بزرگتری تشکیل شده و این کسب و کارهای حمل و نقل، وظیفه ارسال این سفارشات را داشته باشند. در این مدل، عملکرد هرکدام از اعضای زیست بوم بر بقیه اعضا تاثیرگذار است و سوداوری یا زیان هرکدام بر دیگر اعضا تاثیر خواهد گذاشت.

در مدل کسب و کار دوم، سوپرمارکت اینترنتی یک کسب و کار یکپارچه را از زنجیره تامین تا لجستیک (حمل و نقل) تشکیل داده و همه اعضای کسب و کار برای یک تیم واحد بزرگ تر و واحدهای استراتژیک کوچکتری کار می نمایند.

آنچه معین است هردو مدل کسب و کار، چالش های اساسی و مزیت های به خصوص خود را دارند و هردوی این مدل ها هم هرکدام تا قسمتی در سوپرمارکت های آنلاین ایرانی پیاده شده اند. باید منتظر ماند و دید که در آینده کدامیک از این کسب و کارها سهم بازار بیشتری خواهند داشت و در این کسب و کار چالش برانگیز پیروز خواهند شد.

بر اساس پیشبینی ها در آینده نزدیک در آمریکا کسی را در فروشگاه های فیزیکی نخواهید دید! چون تحولات صنعتی آمریکا نیز پس از چندسال تاخیر معمولا وارد ایران می شوند، همین عامل باعث شده تا بیشتر فروشگاه های زنجیره ای فیزیکی قصد وارد شدن به این صنعت را داشته باشند تا سهم بازار آینده خود را از دست ندهند. علاوه براین فروشگاه های فیزیکی، کسب و کارهای آنلاین نیز که تجربه های پیروزی در صنایع دیگر را کسب نموده اند در حال وارد شدن به این صنعت هستند که نوید آینده ای سخت و پر از رقابت برای این صنعت نوپا را می دهد.