کتابخانه ای به مثابه یک قطب فرهنگی ملی - وبلاگ کاتالوگ

به گزارش وبلاگ کاتالوگ، هشتاد و چهار سال قبل بر اساس نیتی که بازرگانی ایرانی داشت، کتابخانه ای بزرگ و غنی برای ارتقای فرهنگ عامه وقف آستان قدس رضوی شد و از آن روز تا کنون این کتابخانه هر سال براساس نیت های آن مرد فرهنگی بر مدار تاریخ و فرهنگ و تمدن ایران می چرخد.

ایسنا: مریم میقانی- رئیس کتابخانه ملک - در یادداشتی که در اختیار ایسنا، قرار داده درباره این وقف این طور آورده است: امروز ششم آبان است، هشتاد و چهار سال از وقف کتابخانه ملی ملک بر آستان قدس رضوی می گذرد. حاج حسین آقا ملک بازرگان مرد فرهنگی که در سال 1314 نیت فکری و همیشگی خود را جهت پایه گذاری کتابخانه معظمی جهت استفادهکافه و عامه سکنه ایران و تحقق هدفی که آن را ارتقای فرهنگ عامه می نامید، به منصه ظهور رسانیده بود؛ در ششم آبان سال 1316 این مجموعه بزرگ و ارزشمند را وقف آستان ملایک پاسبان رضوی کرد تا شعبه ای باشد از کتابخانه ای که در مشهد مقدس و در حریم مطهر رضوی قرار داشت.

حاج حسین آقا که از اوان جوانی علاقه خود را به خواندن کتاب و گردآوری کتاب های نفیس و منحصربفرد خطی نشان داده بود و تا آن موقع تعداد قابل توجهی از این آثار را گردآوری نموده بود ، پس از تشکیل هسته اولیه کتابخانه در مشهد مقدس و با انتقال آن ها به خانه پدری خود واقع در بازار بین الحرمین بازار بزرگ تهران، این بار با وقف آن بر آستان قدس رضوی به نوعی تضمین ماندگاری این موقوفه ارزشمند را نموده و با اختصاص زمین ها و اموالی در خراسان آن موقع و بعلاوه دکان هایی در بازار بزرگ تهران، تامین منابع اقتصادی جهت استمرار و حیات موقوفه خویش را تدبیر کرد.

این بزرگترین موقوفه فرهنگی که به گواه اهل فن یکی از شش کتابخانه برتر و ارزشمند کشور ایران است، محل رجوع فرهنگ دوستان و ایران شناسان از سراسر جهان بوده و به عنوان یکی از گنجینه ها و ذخایر نسخه های خطی منحصربفرد شناخته می گردد. مولفه ای که کتابخانه ملک را از سایر مراکز مشابه خود متمایز نموده، همت و نیت والای گردآورنده آن یعنی حاج حسین آقاملک بوده که با نیت حسنه وقف، تمام توان و توجه خود را به این میراث ماندگار معطوف نموده و در وقف نامه خود شرایطی را جهت سار و جاری بودن آن و حفظ از رکود و خاموشی پیش بینی نموده است. در وقفنامه 8910 که مهمترین وقفنامه وی به شمار می رود پس از بیان مسائل متعدد جهت حفظ و حراست از گنجینه کتابخانه، نظیر ممنوعیت استعمال دخانیات در کل ساختمان و حتی انذار از تر کردن سرانگشتان به آب دهان جهت تورق کتاب ها و نسخ؛ تذکرات لازم جهت بازسازی و صحافی کتب را نیز متذکر شده و به رسم همه علاقمندان و دوستداران کتاب، که امانت کتاب را راهی جهت از بین رفتن و مفقودی کتاب می دانند، امانت و خروج کتاب از کتابخانه را ممنوع نموده است.

فکر باز و فراگیر واقف باعث درج نکاتی در وقف نامه ها شده است که هر انسان دغدغه مند و آگاهی را از توجه به این ظرایف و دقایق در آن برهه زمانی به تحسین و شگفتی برمی انگیزد.

به هرحال آشنایی با شخصیت برجسته و ارزشمند این واقف فرهنگی که در عصر و زمانه خود مطمئنا یگانه دوران بوده ، راه را برای معرفی بیشتر و بهتر سنت حسنه وقف فراهم نموده و اذهان را به مقوله وقف فرهنگی بیشتر رهنمون می نماید.